Οικονομολόγου – Αναλυτή
Τις τελευταίες ημέρες είδαμε να εκτυλίσσεται μια θεατρική παράσταση απείρου κάλλους. Η παράσταση αυτή άρχισε με τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι ελεγκτές της τρόικας και ολοκληρώθηκε αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Σ’ αυτή τη συνέντευξη Τύπου οι εκπρόσωποι της τρόικας ξεκαθάρισαν το νέο πλαίσιο πολιτικής που θα πρέπει να εφαρμόσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο μεσοδιάστημα, ως το 2015. Πριν από την παράθεση των μέτρων, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, στην παρέμβασή του, ανέφερε ότι αυτά που έγιναν ως σήμερα αποσκοπούσαν απλώς στη σταθεροποίηση της οικονομίας, η οποία, όπως είπε, «ξέφυγε από την άβυσσο», και ότι τα δύσκολα για τον ελληνικό λαό τώρα αρχίζουν... Ο ίδιος υποστήριξε ότι «τώρα ξεκινά η β’ φάση του προγράμματος», η οποία θα χαρακτηρίζεται από «την επιτάχυνση όλων των μεταρρυθμίσεων».
Με στόχο τον «περιορισμό της σπατάλης», υποστήριξε ότι «διαρθρωτικές παρεμβάσεις» θα γίνουν παντού, στις πρώην ΔΕΚΟ, στη φορολογική πολιτική, στο μισθολόγιο, στις κοινωνικές δαπάνες, στις ιδιωτικοποιήσεις... Τους μεσοπρόθεσμους στόχους ως το 2015 – με πρόσχημα τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ – τους παρουσίασε ο εκπρόσωπος της Ε.Ε. Στο πλαίσιο αυτό ανέφερε ότι:
α) Συμφωνήθηκε «να υπάρξει για την περίοδο 2012 - 2014 εξοικονόμηση από έσοδα και δαπάνες, ίση με το 8% του ΑΕΠ». Μιλάμε για ένα ποσό της τάξης των 20,5 δισ. ευρώ, πέραν αυτών που προβλέπονται ήδη στο μνημόνιο. Αρχικά εκτιμούσαν (τον προηγούμενο Νοέμβρη) ότι, προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ ως το 2014, θα πρέπει να υπάρξουν νέες παρεμβάσεις που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ, ύψους 12,8 δισ. ευρώ. Το ποσοστό αυτό αναθεωρήθηκε σήμερα στο 8% του ΑΕΠ, η υλοποίηση του οποίου προϋποθέτει αιματηρή λιτότητα.
β) «Να υπάρξουν έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις ως το 2015, ύψους 50 δισ. ευρώ». Από αυτά, τα 15 δισ. ευρώ θα πρέπει να εισπραχθούν τη διετία 2011 - 2012! Σε σχετική ερώτηση, απάντησε ότι τα έσοδα αυτά μπορούν να διασφαλιστούν από την πώληση εισηγμένων και μη εισηγμένων επιχειρήσεων του Δημοσίου, από την πώληση των συμμετοχών του Δημοσίου και των εμπορικών ακινήτων, ενώ σε σχετική παρατήρηση ανέφερε ότι η Ελλάδα δεν είναι ανάγκη να πουλήσει μνημεία αρχαιοτήτων για την επίτευξη του στόχου των 50 δισ. ευρώ... αρκεί «να χρησιμοποιηθεί η κρατική περιουσία για τη μείωση του χρέους» και επιτέθηκε ενάντια «στους λίγους που κερδίζουν από την κρατική περιουσία και αντιδρούν στην ιδιωτικοποίησή της»! Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι «η ιδιωτικοποίηση της κρατικής περιουσίας είναι προς όφελος του ελληνικού λαού»!
Τη συμφωνία τρόικας - κυβέρνησης ομολόγησε και το υπουργείο Οικονομικών στο ενημερωτικό σημείωμα που έστειλε, την ίδια ημέρα (την Παρασκευή), στον Τύπο αναφορικά με το τι προβλέπεται στην τρίτη επικαιροποίηση του μνημονίου. Στο ενημερωτικό αυτό σημείωμα του υπουργείου διαβάζουμε ότι το επικαιροποιημένο μνημόνιο προβλέπει μεταξύ άλλων: «Ενίσχυση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας για την περίοδο 2012 - 2015. Ολοκλήρωση της καταγραφής και της δημιουργίας ενός χαρτοφυλακίου συμμετοχών και εμπορικά αξιοποιήσιμων ακινήτων ύψους τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ. Στόχος είναι η συνολική είσπραξη εσόδων τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ την περίοδο 2011 -2015, εκ των οποίων τα 15 δισ. έως το 2012». Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση είχε ήδη προσυπογράψει τις «υποδείξεις» των ελεγκτών της τρόικας, πριν αυτοί δώσουν τη συνέντευξη Τύπου.
Με δεδομένο ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια το σύνολο των αποκρατικοποιήσεων (ιδιωτικοποιήσεων) που εφάρμοσαν όλες οι κυβερνήσεις από την εποχή Μητσοτάκη απέφεραν γύρω στα 12 δισ. ευρώ, σημερινές τιμές, μπορεί να καταλάβει κανείς το μέγεθος και το εύρος των ιδιωτικοποιήσεων που ζητά η τρόικα. Επιπλέον θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι κανενός είδους αποκρατικοποίηση - ιδιωτικοποίηση δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει ούτε την παθογένεια των δημοσιονομικών της χώρας, ούτε την εκτίναξη του δανεισμού. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι δυο κύριες προφάσεις γι’ αυτές που χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά είναι ακριβώς η μείωση των ελλειμμάτων και ο περιορισμός του δημόσιου δανεισμού. Αντί γι’ αυτό, στην τελευταία εικοσαετία για κάθε 1 δισ. ευρώ αποκρατικοποιήσεων (ιδιωτικοποιήσεων) είχαμε 18 δισ. ευρώ αύξηση του δημόσιου χρέους.
Χαριστικές συμβάσεις
Χώρια το γεγονός ότι κάθε µεγάλη ή µικρή αποκρατικοποίηση που έγινε συνδέθηκε µε σκανδαλώδεις χαριστικές συµβάσεις προς συγκεκριµένα επιχειρηµατικά συμφέροντα, ντόπια και ξένα, αλλά και µε τη δηµιουργία ιδιωτικών ολιγοπωλίων και µονοπωλίων. Ταυτόχρονα οι αποκρατικοποιήσεις στέρησαν το ελληνικό Δηµόσιο από σηµαντικές δυνατότητες πρόσθετων δηµοσιονοµικών εσόδων, που οι κυβερνήσεις έκαναν προσπάθεια να καλύψουν µε ένταση της φοροεπιδρομής και φυσικά µε τον δανεισµό. Τέλος, οι αποκρατικοποιήσεις στοιχίζουν σήµερα περισσότερο στον κρατικό προϋπολογισµό, παρά την εποχή που αναγκαζόταν να επιδοτεί τα (πλασµατικά) ελλείµµατα των δηµόσιων φορέων που ιδιωτικοποιήθηκαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήµερα το ελληνικό Δηµόσιο πληρώνει περισσότερα για να συντηρούνται οι «άγονες γραµµές» από ιδιώτες, που κάποτε κάλυπτε µε ίδια µέσα ο εθνικός αεροµεταφορέας πριν αυτός πουληθεί κοψοχρονιά. Το ίδιο ισχύει για όλες τις µεγάλες επιχειρήσεις, τις πρώην ΔΕΚΟ, που σήµερα µετά την ιδιωτικοποίησή τους στοιχίζουν µέσω των επιδοτήσεων, των εγγυήσεων, των προµηθειών κ.ο.κ. πολύ περισσότερα απ’ ό,τι όταν βρίσκονταν υπό δηµόσιο έλεγχο.Για να εισπράξει λοιπόν η κυβέρνηση τα 50 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις, πρέπει να ξεπουλήσει τα πάντα, κυριολεκτικά και µεταφορικά. Να εκποιήσει ό,τι συµµετοχές έχει σε τράπεζες, στον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, τα ΕΛΠΕ, την ΕΥΔΑΠ, τον ΟΠΑΠ. Εδώ να θυµίσουµε ότι το σύνολο των συ µ µετοχών του Δηµοσίου ανέρχεται σε λίγο πάνω από 5 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό δεν καλύπτει ούτε καν τα πρώτα 15 δισ. που πρέπει να βρει η κυβέρνηση φέτος και του χρόνου. Επομένως πρέπει να βάλει χέρι στις υποδομές, σε λιμάνια, αεροδρόμια και εγκαταστάσεις παντός είδους. Για παράδειγµα, ο πρώην αερολιµένας στο Ελληνικό, τα περιφερειακά αεροδρόµια, η συµµετοχή στο αεροδρόµιο των Σπάτων, το εθνικό οδικό δίκτυο, τα λιµάνια, οι αστικές συγκοινωνίες, η αµυντική βιοµηχανία και οι εγκαταστάσεις των ενόπλων δυνάµεων, τα πάντα...
Στόχος η δημόσια περιουσία
Θα πρέπει να θυµόµαστε ότι η επιταγή της τρόικας δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Το µάτι των δανειστών ήταν καρφωµένο εξαρχής στην κινητή και ακίνητη περιουσία του ελληνικού Δηµοσίου και γενικά της χώρας. Ο λόγος είναι απλός. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι το δηµόσιο χρέος, όσο κι αν το «κουρέψουν», δεν µπορεί να εξυπηρετηθεί και γι’ αυτό προσπαθούν να βάλουν χέρι στις εμπράγματες αξίες που διαθέτει ετούτος ο τόπος. Η τακτική αυτή δεν είναι καινούργια. Είναι παλιά και δοκιµασµένη σε πολλές χώρες που βρέθηκαν σε ανάλογη κατάσταση χρεοκοπίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1982, λίγους µήνες πριν πτωχεύσει επίσηµα το Μεξικό και ξεσπάσει η γνωστή κρίση χρέους της Λατινικής Αµερικής, ο Γουόλτερ Ρίστον, επικεφαλής τότε του τραπεζικού οµίλου της Citibank και σύµβουλος των προέδρων των Η ΠΑ από την εποχή του Ρίγκαν, απαντούσε ότι «µια χώρα δεν µπορεί να χρεοκοπήσει. Η χρεοκοπία είναι µια διαδικασία που αναπτύχθηκε από το δυτικό δίκαιο ώστε να συγχωρούνται οι υποχρεώσεις ενός προσώπου ή µιας επιχείρησης που οφείλει περισσότερα από όσα έχει. Όποια χώρα κι αν πάρουµε, σε όσο άσχηµη κατάσταση κι αν είναι, πάντα θα κατέχει περισσότερα από όσα χρωστάει. Το ζήτηµα είναι οι ταμειακές ροές και η θεραπεία µε κατάλληλα προγράµµατα που ο χρόνος θα τα αφήσει να αποδώσουν» (New York Times, 14/9/1982). Με άλλα λόγια, το δόγµα των τραπεζιτών είναι να μην αφήσουν μια χώρα να χρεοκοπήσει επίσημα, προκειμένου να βάλουν χέρι σ’ ό,τι κατέχει. Αρκεί να βρουν τρόπο να το ρευστοποιήσουν (να το µετατρέψουν σε ταµειακές ροές) και φυσικά να εφαρµοστεί η κατάλληλη θεραπεία που θα επιτρέψει το ξεζούµισµα της χώρας επ’ αόριστον.
Οι τραπεζίτες τότε ένιωθαν ασφαλείς διότι, εκτός από τις διεφθαρμένες κυβερνήσεις των χωρών που είχαν δανείσει, είχαν επίσης και έναν ακόµη πολύ ισχυρό σύµµαχο: το ΔΝΤ. Οι επιτελείς και οι µηχανισµοί του ΔΝΤ φρόντισαν να εφαρµόσουν τη συνταγή αυτή µε καταστροφικό τρόπο σε πάρα πολλές χώρες, πρωτίστως στη Λατινική Αµερική, αλλά και παγκόσµια. Η ίδια συνταγή εφαρµόζεται και σήµερα στην Ελλάδα µε δυο όµως καίριες διαφορές:
Αφενός, το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει υπογράψει µια πρωτοφανή στα χρονικά δανειακή σύμβαση, που παραχωρεί εκ προοιµίου και πριν καν επίσηµα ζητηθούν το σύνολο της δηµόσιας περιουσίας, της ιδιωτικής περιουσίας, ακόµη και του εθνικού εδάφους. Αυτό σηµαίνει παραίτηση της χώρας «άνευ όρων και αµετάκλητα» της ασυλίας που φυσιολογικά της παρέχει η άσκηση της εθνικής της κυριαρχίας.
Αφετέρου, η ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη που της στερεί κάθε δυνατότητα, πρώτα και κύρια το εθνικό νόµισµα, αλλά και κάθε βασικό µακροοικονοµικό εργαλείο άσκησης οικονοµικής πολιτικής, που χρειάζεται για να αντιµετωπίσει την κρίση χρέους. Πολύ περισσότερο από τη στιγµή που οι ισχυροί της ευρωζώνης και της Ε.Ε. προσανατολίζονται στην επιβολή «συµφώνου ανταγωνιστικότητας» και «οικονοµικής διακυβέρνησης», που στην πράξη σηµαίνει την ολοκληρωτική υποδούλωση της χώρας στα κεντρικά όργανα της Ένωσης, χωρίς λόγο και δικαίωµα στη διαµόρφωση των κεντρικών αποφάσεων.
Διεστραμμένη οικονομική... φαντασίωση
Οι ελεγκτές της τρόικας με τη συνέντευξή τους ήρθαν απλά να επιβεβαιώσουν ότι δεν επιτρέπουν, ακόμη, να επέλθει η ληξιαρχική πράξη πτώχευσης της χώρας. Όχι γιατί δεν έχει πτωχεύσει ήδη η χώρα, αλλά γιατί η Ζώνη και η Ένωση δεν έχει λύσει ακόμη το κουβάρι των αντιθέσεων ανάμεσα στους ισχυρούς για το τι πρέπει να κάνει και επιπλέον η ελληνική οικονομία δεν έχει ακόμη ρευστοποιηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό, δηλαδή δεν έχει τις διαθέσιμες ταμειακές ροές, για τις οποίες μίλαγε ο Ρίστον.
Αυτό εξήγησε πρόσφατα και ο Λορέντζο Μπίνι Σμάγκι, της διοίκησης της ΕΚΤ, σε μια πρόσφατη ομιλία του στο LSE (Οικονομική Σχολή του Λονδίνου) στις 9/11, όπου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν δυο σχέδια αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη: Το σχέδιο Α, δηλαδή η δημοσιονομική προσαρμογή που εφαρμόζεται ήδη. Και το σχέδιο Β, δηλαδή η επίσημη πτώχευση και η αναδιάρθρωση του χρέους. Σύμφωνα με τον Μπίνι Σμάγκι, το σχέδιο Α είναι αυτό που θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται και για τον σκοπό αυτό η Ζώνη άλλαξε τη συνθήκη της Λισσαβώνας έτσι ώστε το προσωρινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Στήριξης να μετατραπεί σε έναν μόνιμο Μηχανισμό Ευρωπαϊκής Σταθερότητας, που θα αναλάβει μετά το 2013 να συνεχίσει την κηδεμονία των χωρών που βρίσκονται ήδη υπό αυτό το καθεστώς, όπως είναι η Ελλάδα και η Ιρλανδία ή όποιες άλλες χώρες θα χρειαστεί να ενταχθούν στην πορεία.
«Ιδιοφυείς» ανοησίες
Ο κύριος αυτός εκτίμησε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να υποστεί το σχέδιο Α τουλάχιστον έως το 2020 με την προϋπόθεση ότι μπορεί να συντηρήσει το δημόσιο χρέος της στο επίπεδο του 2012. Τι σημαίνει όμως συντήρηση του δημόσιου χρέους; Σημαίνει ότι ακόμη και οι κεντρικοί τραπεζίτες της ΕΚΤ θεωρούν ότι είναι αδύνατος ο έλεγχος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας αν ξεφύγει από την πρόβλεψη του 2012, η οποία είναι για 156% του ΑΕΠ. Για να συντηρηθεί σ’ αυτά τα επίπεδα θα πρέπει ο κρατικός προϋπολογισμός να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 6% επί του ΑΕΠ για κάθε χρόνο, με ετήσια άνοδο του ΑΕΠ ανάμεσα στο 3% και το 4% ετήσια και με επιτόκια δανεισμού σε ±6%.
Φυσικά το σενάριο αυτό είναι σαν να λες ότι αν βάλω ρουλεμάν στη γιαγιά και την αμολήσω στην κατηφόρα της Κατεχάκη, τότε η τελική της ταχύτητα θα είναι ίδια µε αυτήν ενός αυτοκινήτου. Πρόκειται για µια διεστραμμένη φαντασίωση, διότι και µόνο η προσπάθεια να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι θα επιφέρει τέτοιες καταστροφές στην κοινωνία και την οικονοµία της χώρας, θα βαθύνει τόσο πολύ την ύφεση στην οποία βρίσκεται ήδη η Ελλάδα, που είναι ζήτηµα αν θα υπάρχει επιστροφή, τουλάχιστον για την επόµενη δεκαετία
Όµως τι εννοεί ο ιδιοφυής τραπεζίτης µε τη συντήρηση του δηµόσιου χρέους, αν βεβαίως επαληθευθεί η υπόθεση εργασίας που κάνει; Σηµαίνει ότι αφού σταθεροποιηθεί το δηµόσιο χρέος στο 156% του ΑΕΠ για το 2012 και το 2013, µετά υποτίθεται ότι θα αρχίσει να µειώνεται έτσι ώστε το 2020 να βρεθεί στο 120% του ΑΕΠ. Να βρεθεί δηλαδή στο επίπεδο απ’ όπου περίπου το παρέλαβε το µνηµόνιο. Και φυσικά θα πρέπει να πιστέψουµε ότι το 2020 η Ελλάδα δεν θα βρεθεί στο χείλος της πτώχευσης, όπως έγινε και το 2009. Αυτός κι αν είναι αισιόδοξος στόχος: Να υποστεί η χώρα τα πάνδεινα προκειµένου να βρεθεί έπειτα από 10 χρόνια στο σηµείο απ’ όπου ξεκίνησε. Κι αυτό ο επιτετραµµένος του ΔΝΤ κ. Τόµσεν το ονοµάζει «σας σώσαµε από την άβυσσο»! Μήπως τελικά η «άβυσσος» είναι προτιµότερη από την κόλαση, ή µήπως τελικά η ασθένεια είναι καλύτερη από τη θεραπεία;
Κανείς δεν γλίτωσε
Ο Μπίνι Σµάγκι διαφωνεί και αντιτείνει τον εξής ισχυρισµό: «Τα τελευταία 20 χρόνια, 19 χώρες από τα 120 προγράµµατα προσαρµογής του ΔΝΤ είχαν αναδιάρθρωση χρέους». Με αυτόν τον τρόπο θέλει να πει ότι το εναλλακτικό σχέδιο Β, δηλαδή η επίσημη πτώχευση και αναδιάρθρωση χρέους, είναι µια επιλογή µε µεγαλύτερο κόστος. Το ερώτηµα όµως που δεν απαντά είναι το εξής: Πόσες από τις χώρες που συνέχισαν µε προγράµµατα του ΔΝΤ γλίτωσαν από το χρέος και τις διαρθρωτικές προσαρµογές; Καµία. Οι µόνες χώρες που έστω και προσωρινά γλίτωσαν από τον βραχνά της χρεοκοπίας είναι µόνο εκείνες που µονοµερώς χρεοκόπησαν και έσβησαν έστω µέρος των χρεών τους. Φυσικά υπάρχει πάντα και η επιλογή να µην πληρώσει ένας λαός το τοκογλυφικό χρέος που του έχουν επιβάλει και έχει κάθε έννοµο δικαίωµα να το κάνει. Αλλά αυτό ούτε να το σκέφτονται δεν θέλουν οι τραπεζίτες.
Λύση απελπισίας
Οι χώρες και οι λαοί είχαν πάντα ως εναλλακτική, ως λύση απελπισίας την επίσημη πτώχευση, έστω κι αν δεν είχαν τις δυνάμεις να επιβάλουν την ακύρωση των χρεών τους. Από μια επίσημη πτώχευση, ό,τι σοκ κι αν επιφέρει στην οικονομία και προπαντός στην κοινωνία μιας χώρας, μπορεί να ανακάμψει μια εθνική οικονομία. Ποτέ δεν χάθηκε μια χώρα κηρύττοντας πτώχευση. Η ιστορία της Ελλάδας το αποδεικνύει περίτρανα. Το ερώτημα είναι το εξής: Μπορεί να αντέξει μια χώρα τη λύση της εσαεί χρεοκοπίας που προωθούν οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί της ευρωζώνης; Ή μήπως επειδή γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται να αντέξει, βιάζονται να μεταφέρουν όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία της ελληνικής οικονομίας στον άμεσο έλεγχο των κεντρικών οργάνων της Ένωσης με σκοπό να τα διασώσουν από την επερχόμενη διάλυση της χώρας; Όσο για τον πληθυσμό, υπάρχει πάντα η ελεύθερη μετακίνηση προσώπων και επαγγελμάτων κι όποιος μπορεί ας επιβιώσει. Μήπως τελικά η χρεοκοπία στο διηνεκές που προωθείται θα μας κάνει να παρακαλάμε σαν χώρα και σαν λαός να είχαμε πτωχεύσει ήδη από το 2009;
πηγή:blognews
