Μια ψυχολογική ανάλυση των αιτιών της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΖΑΓΟΡΙΔΗΣ

Εδώ και πάνω από ένα χρόνο διεξάγεται στην Ελλάδα μία ευρεία δημόσια συζήτηση σχετικά με την ανάλυση των αιτιών της οικονομικής κρίσης που έπληξε τα τελευταία χρόνια τη χώρα ως και την αξιολόγηση των μέτρων που συμφωνήθηκαν στο λεγόμενο Μνημόνιο για τη ρύθμιση του δανεισμού των 110 δισεκατομμυρίων Ευρώ που έλαβε η Ελλάδα.

Η συζήτηση αυτή επικεντρώνεται ωστόσο κυρίως στις οικονομικές παραμέτρους που οδήγησαν στην μεγέθυνση του χρέους όπως στην κακή διαχείριση και την κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος και στις συνέπειές της όσον αφορά την πραγματικήοικονομία, κυρίως την απώλεια του εισοδήματος των πολιτών, την αύξηση της ανεργίας και την περικοπή των δημόσιων δαπανών με αποτέλεσμα να καθίσταται άγονη, επειδή τα πολιτικά κόμματα και οι εκπρόσωποί τους, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι δημοσιογράφοι κατακρίνουν σωρηδόν την αναγκαιότητα εφαρμογής των οδυνηρών μέτρων νοικοκυρέματος του κράτους με αποκλειστικό σκοπό να εξυπηρετήσουν τα δικά τους μικροπολιτικά, συνδικαλιστικά ή ακόμη και προσωπικά συμφέροντα.

Στα πρωινά πάνελ της τηλεόρασης και στον καθημερινό τύπο κυριαρχούν ο λαϊκισμός,η γενίκευση μεμονωμένων περιπτώσεων, η καταστροφολογία, οι ψευδείς ή οι κατασκευασμένες ειδήσεις, ενώ σκοπίμως αποκρύπτεται η κατά τα άλλα ορατή απειλή της πτώχευσης και ο κίνδυνος κατάρρευσης της οικονομίας του κράτους. Έχει καταντήσει πλέον αηδιαστικό "σπορ" ορισμένων «Παπαδάκηδων» και «Αυτιάδων» και των καλεσμένων τους που ως πεινασμένοι λύκοι νοιάζονται αποκλειστικά για την "φθηνή" αύξηση και διατήρηση των ποσοστών τηλεθέασης στο εκάστοτε τηλεοπτικό τους κανάλι.

Όλοι αυτοί εμφανίζονται συνήθως ως υπερασπιστές των απλών ανθρώπων, των χαμηλοσυνταξιούχων και χαμηλόμισθων που απειλούνται από την μείωση του ανέκαθεν πενιχρού εισοδήματός τους και την ανεργία για να τους τρομοκρατήσουν και να εμφανίσουν τη γενική κατάσταση ως απελπιστική.Φοβίζουν, παρασύρουν και οδηγούν τον κόσμο σε μία μεθοδευμένη αναστάτωση που δυσχεραίνει το δύσκολο έργο εξυγίανσης της οικονομίας και του κράτους. Πώς φτάσαμε μέχρι εδώ, τι έφταιξε, ποιοι εκμεταλλεύτηκαν και ποιοι συσσώρευσαν τον πλούτο δεν ενδιαφέρει.

Με αυτό τον τρόπο επισκιάζεται το ουσιαστικό και μεγαλύτερο πρόβλημα της χρόνιας κοινωνικής και ψυχολογικής διάβρωσης από την οποία ασθενεί ο ελληνικός λαός της οποίας τα συμπτώματα είναι υποκρισία, η διεφθαρμένη συνείδηση και νοοτροπία, η δυσπιστία, η αυθαιρεσία, ο εκβιασμός, η ιδιοτέλεια και το ρουσφέτι.

Αυτή η μεταδοτική ασθένεια στης οποίας τα γρανάζια έχει εμπλακεί και φθείρεται η ελληνική κοινωνία έχει μολύνει κάθε μέλος της και συντελείται καθημερινά ως φαύλος κύκλος, επειδή η ίδια αποτελεί ταυτόχρονα την μόνη δυνατή άμυνα του απλού πολίτη στις σχέσεις του με τις δημόσιες Αρχές, αλλά και στις εμπορικές συναλλαγές, στον ανταγωνισμό για την εξασφάλιση μιας θέσης εργασίας, στην υγεία, στις επιχειρησιακές επενδύσεις κλπ.

Στην παρούσα κρίση δεν είναι η defactoμείωση του εισοδήματος των ασθενέστερων μεγάλων κοινωνικών ομάδων (χαμηλοσυνταξιούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις), που πλήγηκαν άμεσα και προφανώς άδικα, εκείνη μόνο που προκαλεί το φόβο και τη μαζική διαμαρτυρία και αντίσταση, αλλά η εκμεταλλεύσιμη δυσπιστία του κάθε πολίτη που οδηγεί στην πεποίθηση ότι κάθε προσπάθεια και θυσία του θα παραμείνει αναποτελεσματική, επειδή δεν διεξάγεται ενάντια στη παθολογία της τραυματισμένης κοινωνίας.

Είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να τρομάζει ο απλός πολίτης όταν του αφαιρούνται κάποια, έστω και λίγα από αυτά που μέχρι τώρα τα θεωρούσε απαραίτητα για να εξασφαλίσει το όποιο επίπεδο της ζωής του και να αμύνεται μπροστά στον κίνδυνο της απώλειάς τους. Το πρόβλημά του είναι υπαρξιακό.

Μεγαλωμένος στο σαθρό κοινωνικό περιβάλλον συνήθισε να υποκύπτει και να συνεργάζεται με το διεφθαρμένο κατεστημένο προκειμένου να επιβιώσει. Αναγκάζεται να δωροδοκεί το γιατρό, να πουλά την ψήφο του για μια θέση εργασίας, να ανέχεται τους άπληστους προϊσταμένους του, να φοροδιαφεύγει και να αποφεύγει τη νομιμότητα, επειδή μπροστά στους επιτήδειους αντιλαμβάνεται ότι όχι μόνο οι άλλοι, στον αθέμιτο ανταγωνισμό που κυριαρχεί, θα τον προσπεράσουν και θα τον απομονώσουν, αλλά επειδή βιώνει απέναντί τους αδύναμος και αφελής με αποτέλεσμα να ταυτίζεται ασυνείδητα με τον ισχυρό επιτιθέμενο και να επιδιώκει να τον μοιάσει. Είναι τότε πολύ κατανοητό να αποφεύγει την αυτοκριτική και να προβάλει τη (συν)ενοχή κατηγορώντας αδιάκριτα τους άλλους είτε επειδή αυτοί διαθέτουν τα μέσα και τον καταδυναστεύουν είτε επειδή η διαφθορά συντελείται ούτως ή άλλως από όλους για να απαλλαγεί από το δυσβάσταχτο βάρος της.

Η ενοχή του απλού πολίτη είναι ωστόσο σε αντίθεση προς την κακοήθη ενεργητική ενοχή του επιτήδειου και του ισχυρού παθητική και λιγότερο κακόβουλη ακόμα κι όταν αναγνωρίζει ότι ο ίδιος στηρίζει και συντηρεί τη διαφθορά και μάλιστα εις βάρος του. Ο αγώνας ενάντιά της δεν είναι δυνατό να διεξαχθεί ούτε από τον απλό πολίτη ούτε από μια Κυβέρνηση μεμονωμένα.

Απαιτεί την οργανωμένη και ενεργητική συμμετοχή όλων των πολιτικών δυνάμεων που συντελούν το κυρίαρχο κράτος που από μόνο του αδυνατεί να επιβληθεί, αν δεν υπάρχει συνολική βούληση και τα μέσα για τον έλεγχο της μέχρι τώρα επιτελούμενης ασυδοσίας. Με αυτή την έννοια η δέσμευση της σημερινής Κυβέρνησης απέναντι στους δανειοδότες προκειμένου να αποφευχθεί η χρεοκοπία και να ανακάμψει η αξιοπιστία του ελληνικού Κράτους αποτελεί μια ευκαιρία για την εφαρμογή των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων.

Η προσπάθειά της τορπιλίζεται ωστόσο σύσσωμα από την αντιπολίτευση με σκοπό να ανασταλεί η εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων που και χωρίς το Μνημόνιο είναι επειγόντως απαραίτητη χρησιμοποιώντας υποκριτικά επιχειρήματα, όπως αυτά της μείωσης του εισοδήματος των εργαζομένων, της αύξησης της ανεργίας και του περιορισμού των μαζικών προσλήψεων στο δημόσιο τομέα που εξυπηρετούν ψηφοθηρικές επολιτικές και επιδιώξεις. Ταυτόχρονα δαιμονοποιούνται οι προθέσεις των δανειοδοτών ωσάν αυτοί να είναι οι υπεύθυνοι για την οικονομική κρίση και τις συνέπειές της και αντιμετωπίζονται ως εχθροί που αποβλέπουν να αποτελειώσουν το κουφάρι της καταστραμμένης οικονομίας.

Η ψυχολογική προπαγάνδα των πολιτικών κάθε κοπής περί αμφισβήτησης και υποβίβασης της αυτονομίας του «κυρίαρχου» ελληνικού Κράτους το οποίο οφείλει να υπακούσει στις υποδείξεις των δανειστών ώστε να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή του χρέους όχι μόνον δεν λαμβάνεται υπόψη, αλλά χρησιμοποιείται έντεχνα για να βιωθεί η υποχρέωση ως ναρκισσιστικό πλήγμα του «περήφανου» ελληνικού λαού και να καλλιεργήσουν τη ψευδή αίσθηση της μεγαλομανίας του. Αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις καταστροφολογούν αδιάντροπα για να διατηρηθεί ο φαύλος κύκλος της αρρώστιας.

Η ελληνική κοινωνία έχει την ευκαιρία να αποκτήσει σταθερές αρχές και υγιείς προϋποθέσεις ενός πολιτισμένου κράτους, εφάμιλλου με τα άλλα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αναπτύξει τις δυνατότητες που διαθέτει, αν ο σύγχρονος Έλληνας αδράξει την ευκαιρία αυτής της κρίσης και εναντιωθεί στην αυθαιρεσία, την εκμετάλλευση, την εξαπάτηση και το γρήγορο κέρδος που του κοστίζουν ακριβά, πολύ ακριβότερα από τα σκληρά οικονομικά μέτρα που επιχειρεί να εφαρμόσει η σημερινή Κυβέρνηση.

Ήδη εδώ κι εκεί «ακούγεται» δειλά το ελπιδοφόρο μήνυμα των πολιτών όλων των πολιτικών παρατάξεων που με συγκρατημένη αισιοδοξία και ανακούφιση διακρίνουν την αναγκαιότητα των δίκαιων και αδιάφθορων δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων που επιχειρεί να εφαρμόσει η σημερινή Κυβέρνηση.

πηγή:tovima