Η δημιουργία και η ανάπτυξη του γνωστικού αντικειμένου της Κοινωνιολογίας του Σώματος οφείλεται, κατά ένα μεγάλο μέρος, στην Κοινωνιολογία της Ιατρικής (κοινωνιολογία της υγείας και της ασθένειας).
Παρά το γεγονός ότι το σώμα εμπλέκεται άμεσα στην εκδήλωση της κοινωνικής δράσης, η προσέγγιση του σώματος ως καθαυτού γνωστικού αντικειμένου αντιμετωπίστηκε από την κλασική Κοινωνιολογία με διστακτικότητα, αφού αρχικά θεωρήθηκε ότι το ανθρώπινο σώμα δε μπορούσε να προσφέρει τίποτα στην ανάλυση των κοινωνικών φαινομένων και αντιμετωπίστηκε απλώς ως μια βιολογική οντότητα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι με την Κοινωνιολογία της Ιατρικής αναδείχτηκε και προβλήθηκε η σημασία του σώματος για την Κοινωνιολογία, η Κοινωνιολογία του Σώματος αποτέλεσε έναν ξεχωριστό τομέα μελέτης στα μέσα της δεκαετίας του 1980, οπότε άρχισε να αναπτύσσεται η βιβλιογραφία γύρω από το σώμα, καθώς και θεωρητικές κοινωνιολογικές προσεγγίσεις για το σώμα.
Η Κοινωνιολογία του Σώματος συνιστά ένα ανερχόμενο γνωστικό αντικείμενο, το οποίο μελετά τις νέες μορφές έκφρασης του ατόμου στις σύγχρονες κοινωνίες και η βασική αντίληψη που το διέπει είναι ότι το σώμα δεν είναι μόνο μια βιολογική αλλά μια σύνθετη ψυχοκοινωνική οντότητα, η οποία διαδραματίζει ενεργητικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε τις κοινωνικές σχέσεις. Η προβολή του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει η κατανόηση του σώματος από το σύγχρονο άτομο στη διαμόρφωση της ατομικής του ταυτότητας αλλά και της κοινωνικής δράσης αποτελεί έναν σημαντικό στόχο της Κοινωνιολογίας του Σώματος.
Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός παραγόντων που βοηθούν στην εξήγηση του αυξανόμενου ενδιαφέροντος γύρω από το σώμα τις τελευταίες δεκαετίες. Πρώτον, δημογραφικές αλλαγές, όπως το αυξανόμενο προσδόκιμο όριο ζωής, ανέδειξαν τη μεταβαλλόμενη φύση των ανθρώπινων σωμάτων και προκάλεσαν σημαντικά ερωτήματα για τον κύκλο της ζωής, καθώς και για τη φροντίδα και διαχείριση των γηρασκόντων σωμάτων στο πλαίσιο των σύγχρονων κοινωνιών. Επίσης, η γήρανση ως διαδικασία προκάλεσε ερωτήματα σχετικά με τη σημασία της εξωτερικής εμφάνισης και των ικανοτήτων του σώματος για τη διατήρηση της κοινωνικής ταυτότητας.
Ένας δεύτερος λόγος για το αυξανόμενο ενδιαφέρον γύρω από το σώμα είναι το γεγονός ότι οι σύγχρονες κοινωνίες χαρακτηρίζονται για τη λατρεία του σώματος και για τις αυξανόμενες ανησυχίες γύρω από αυτό. Το ενδιαφέρον αυτό για το σώμα είναι τόσο εμπορικό όσο και αισθητικό. Έτσι, τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται στις σύγχρονες κοινωνίες η εμφάνιση πρακτικών τροποποίησης ή μετασχηματισμού του σώματος, όπως η δίαιτα και οι διατροφικές συνήθειες, η μόδα, το μακιγιάζ, το τατουάζ, το piercing, η σωματική άσκηση και η πλαστική χειρουργική. Η σημασία που αποδίδεται στη σύγχρονη εποχή στην εξωτερική επιφάνεια του σώματος και στη δημόσια προβολή του εαυτού, καθώς και η έμφαση που δίνεται στη νεότητα και την ομορφιά ως των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων ενός επιθυμητού σώματος, έχουν καταστήσει τις δυνατότητες και τα μέσα για τη βελτίωση της εξωτερικής εμφάνισης περισσότερα από ποτέ.
Τρίτον, οι πρόσφατες εξελίξεις σε τεχνολογικές καινοτομίες, όπως για παράδειγμα αυτές που σχετίζονται με την ανθρώπινη αναπαραγωγή, σημαίνουν ότι μπορούμε να χειριστούμε τα σώματά μας με νέους τρόπους και ρίχνουν φως στη ρευστή φύση των ορίων μεταξύ του φυσικού και του κοινωνικού σώματος. Επιπλέον, ο κατάλογος των πρακτικών τροποποίησης του σώματος διευρύνεται με την προσθήκη πρακτικών οι οποίες, μέσω της τεχνολογίας, της ιατρικής και της βιολογίας συμβάλλουν στην τροποποίηση όχι μόνο του εξωτερικού, αλλά και του εσωτερικού μέρους του σώματος (π.χ. παρέμβαση στη λειτουργία σωματικών οργάνων, προσθετική, νανοτεχνολογία, μεταμοσχεύσεις, νέες τεχνολογίες οπτικοποίησης του σώματος).
Μια ακόμη κατηγορία ενδιαφερόντων που αύξησαν τη σπουδαιότητα του σώματος περιλαμβάνουν μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση των αλλαγών στη μορφή διακυβέρνησης, οι οποίες κατέστησαν το σώμα αντικείμενο διαφόρων μορφών ελέγχου και εγγραφής των εξουσιαστικών λόγων. Επιπρόσθετα, το κίνημα των γυναικών και η φεμινιστική σκέψη κατέστησαν ορατό το ρόλο του σώματος στην καταπίεση των γυναικών και εναντιώθηκαν στον τρόπο με τον οποίο η τυραννία της ομορφιάς εμπεριέχει φυσικό, συναισθηματικό και οικονομικό κόστος για τις γυναίκες.
Η Κοινωνιολογία του Σώματος αναπτύσσεται όλο και περισσότερο προκειμένου να συμβάλει στη μελέτη της νέας κοινωνικής πραγματικότητας, όπως αυτή διαμορφώνεται στις σύγχρονες και τεχνολογικά αναπτυγμένες δυτικές κοινωνίες. Ως κρίσιμης σημασίας διαδικασία αναδεικνύεται, έτσι, η μελέτη του σύγχρονου σωματοποιημένου υποκειμένου, η οποία εστιάζει στο ρόλο των συναισθημάτων και των επιθυμιών, όπως προκύπτουν από τη βίωση του ατομικού σώματος, καθώς και στις συνέπειες της ταύτισης του εαυτού με το σώμα στις σύγχρονες κοινωνίες.
πηγή : iatronet
