Δες τον φόβο κατάματα!...

 

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου (press-gr)

Αν θες και γνωρίζεις να ασκείς δημοκρατική πολιτική, τότε είναι σίγουρο ότι δεν πρόκειται ποτέ να σκορπίσεις τον φόβο και τον τρόμο στη κοινωνία.

Αν έχεις ιδέα πώς δομείται η οικονομική ανάπτυξη, τότε θα ξέρεις ότι ποτέ μια κοινωνία δεν διαμορφώνει συνθήκες ευημερίας για τον...εαυτό της τρέμοντας για το αύριο.

Αν πολιτεύεσαι με όπλο την απειλή προς την κοινωνία, τότε να ξέρεις ότι γρήγορα θα καταρρεύσεις ως κυβερνήτης. Αν μάλιστα η δημοκρατία λειτουργεί στοιχειωδώς, δεν πρόκειται να επιβιώσει η αρχή σου ούτε στιγμή.

Το καθεστώς στην Ελλάδα βρίσκεται υπό κατάρρευση διότι υπερεκμεταλλεύτηκε το φόβο που το ίδιο σκόρπισε στη κοινωνία. Σήμερα το απύθμενο θράσος που εμφανίζει η διαπλοκή δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μάσκα του δικού της φόβου. Το καθεστώς στην Ελλάδα τρέμει πλέον τον εαυτό του. Βιώνει την απόλυτη ανασφάλεια και σκορπίζει τον απόλυτο φόβο στη κοινωνία για να λυτρωθεί. Η πολιτική του τεχνική είναι η πρόκληση ελπίδας με μηχανισμό την διαλεκτική της απειλής. Έτσι κατασκευάζονται οι μονόδρομοι. Μόνον που σήμερα η μπουλντόζα που έσκαβε για την χάραξη του μονόδρομου μοιάζει να σαρώνει εκείνους που την επινόησαν. Μπάζα κατάντησαν οι κυβερνώντες και παιδικό παιχνίδι ο μηχανισμός της διαπλοκής. Είναι για λύπηση στο βαθμό που δεν μπορούν πλέον να παράγουν ελπίδα μέσω του φόβου. Ο φόβος που παρήγαγαν για κοινωνική κατανάλωση, είναι πλέον ο δικός τους φόβος, που γεννά ελπίδα (γι’ αυτούς) μόνον στο βαθμό που συνδέεται με την αλλαγή ταυτότητας των διαπλεκομένων. Τώρα πια δεν μένει τίποτε άλλο στη διάθεση τους για να αντιδράσουν ως προς την διαφαινόμενη κατάρρευσή τους, παρά η επίκληση της πίστης: πίστευε και σωθήσεται, φτάσανε να λένε! Σε τι όμως; Μα, σε αυτούς που δεν εμπνέουν πλέον σοκ και δέος. Άτοπο!! Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει αυτόν που δεν φοβάται ή σε αυτόν που δεν μπορεί να ελπίζει. Φίλοι της διαπλοκής και κουταβάκια της ανάρμοστης συναλλαγής, χάσατε. Ο φόβος που σκορπίσατε αντιοικονομικά στη κοινωνία τώρα επιστρέφει σε εσάς για να πάρει εκδίκηση.

 

Σας έλεγα τόσο καιρό, «μην σπαταλάτε τον φόβο, κάντε οικονομία με τις απειλές»! Εσείς όμως θεωρούσατε ότι σας εμπαίζω. Τώρα ήρθε η στιγμή να καταλάβετε τη σχέση της οικονομίας με την πολιτική. Τώρα ίσως κάποιοι από εσάς εννοήσουν ότι οικονομία δεν είναι η επιστήμη του χρηματιστή, ή έστω του εμπόρου, αλλά μια μορφή διαλεκτικής της εξουσίας και τίποτε περισσότερο. Αν χρησιμοποιήσεις αυτό το πολιτικό ιδίωμα ηγεμονίας μονοδιάστατα και πτωχεύσεις, τότε πάει εξαφανίζεται η εξουσία σου δίχως να το πάρεις χαμπάρι. Δεν σας «έκανε» η ιδεολογία, κοροΐδα! Τώρα που την έχετε ανάγκη, δεν σας θέλει όμως αυτή...και πολύ αμφιβάλλω αν καταλαβαίνεται τι μολογώ!

Εσύ όμως ταλαίπωρε Έλληνα, ξέρεις τι γράφω. Καταφέραμε μετά από χρόνια να συνεννοηθούμε. Μωρέ, αν δεν έπαιρνε τραγικές διαστάσεις η κρίση δεν επρόκειτο να συνεννοηθούμε ποτέ. Αυτή είναι η αλήθεια και πολύ την απολαμβάνω. Μου αρέσει η αλήθεια, με ηδονίζει στο βαθμό που δεν διεκδικεί καμία απολύτως αντικειμενικότητα ή καθολικότητα. Πρόκειται για απολύτως υποκειμενική διάσταση της πραγματικότητας που συστήνει νέες κοινωνικές πραγματικότητες μέσω μιας διυποκειμενικής προσέγγισης. Αυτό, φίλοι, είναι η βάση της διακυβέρνησης, κάθε δημοκρατικής διακυβέρνησης, που δεν προφασίζεται το «ουδέτερο», αλλά είναι ικανή να εκθέτει κάθε στιγμή την πολιτική φύση της ισχύος των επιμέρους υποκειμένων (κοινωνικών παραγόντων ισχύος) που την δομούν. Άντε τώρα που ωριμάζεις απότομα, δώσε στο φόβο σου το τελειωτικό χτύπημα …πήγαινε στον καθρέφτη! Αν αντικρίσεις κατάματα τον φόβο θα αποκτήσεις ένα είδος ανοσίας σε αυτόν. Κάποιοι το λένε αυτογνωσία. Δεν μου αρέσει, είναι ιδεαλιστικό. Ούτε περί εξανθρωπισμού πρόκειται ακριβώς, καθώς είναι το πρώτο στάδιο προσωπικής εξόδου από την βαρβαρότητα. Ας το πούμε προσωρινά αντικατοπτρισμό του φόβου, εννοώντας ότι μέσω του καθρέφτη βλέπεις τον φόβο κατάματα, τον εαυτό σου. Όταν χαμογελάς, μειδιά ο φόβος σου. Καθώς πονάς, πονάει ο φόβος σου. Όχι, δεν συμφωνώ με τον Πλάτωνα, δεν είναι φόβος η ψυχική αναταραχή που προκαλείται από την αναμονή του κακού, είναι το κακό που μπήκε μέσα μας προφασιζόμενο το αγαθό και τούτο είναι πολιτικό φαινόμενο.

Στον καθρέφτη σου θα δεις πώς υποκειμενοποιείται ανθρωπομορφιζόμενος ο φόβος που σκορπά το καθεστώς. Εδώ χρειάζεται πολιτική φαντασία: αντί να σκοτώσεις τον εαυτό σου, άλλαξε τον τρόπο προσέγγισης της ζωής σου. Θυμήσου ότι στον έσχατο κίνδυνο, ο φόβος δεν έχει θέση. Ο φοβητσιάρης εαυτός σου δεν έχει θέση. Για να κάνεις μια νέα αρχή πρέπει, παρακάμπτοντας τις φοβίες που διασπείρει στη κοινωνία η διαπλοκή, να μεταβάλεις την μορφή αντίληψης των οικονομικών απειλών. Ο φόβος αυτής της μορφής εκφυλίζει τις πνευματικές διεργασίες και σε μετατρέπει σε φυτό, καθώς κατά βάθος, όπως θαυμάσια είπε ο Βολταίρος «ο φόβος ακολουθεί το έγκλημα κι αυτό είναι η ποινή του». Αν ξεφύγεις από την πολιτική σημειολογία της «πειθαρχίας και τιμωρίας», από την διαλεκτική του εγκλήματος, τότε θα κάνεις ένα σημαντικό βήμα απομάκρυνσης από το φόβο. Τότε θα πάψει να σε φοβίζει η κοινωνική αναπαράσταση του εαυτού σου, εντός του πλαισίου της κρίσης. Τότε θα τοποθετήσεις την κρίση στο πραγματικό πολιτικό της πλαίσιο και έτσι θα οριοθετήσεις ορθολογικά τη στάση σου.

Δεν πρόκειται για την «κρίση» σου, είναι ο φόβος σου που προκαλείται από την κρίση του καθεστώτος, από την κρίση μιας μορφής ηγεμονίας, που σε απορυθμίζει ως ύπαρξη και πολίτη. Στο βαθμό μάλιστα που το καθεστώς τρέμει πλέον για την ύπαρξή του, σε παραφορτώνει με ενοχικά συμπλέγματα που αποτελούν έκφραση εσωτερίκευσης του ατομικού σου φόβου. Έτσι η κρίση μιας μορφής ηγεμονίας μετατρέπεται σε κρίση στη κοινωνία και κρίση του Εαυτού. Αν ξεφύγεις από τα ενοχικά συμπλέγματα που προκαλούνται πολιτικά ασφαλώς, τότε θα συμφιλιωθείς ξανά με το είδωλο σου στον καθρέφτη. Θα πάψεις να βλέπεις τον φόβο αυτοπροσώπως καθώς καθρεφτίζεσαι. Θα κάνεις ένα βήμα απομάκρυνσης από την φυτοποίησή σου και παράλληλα από την θυματοποίησή σου, βλέποντας κατάματα πώς σε κατάντησε ο φόβος. Πρώτα όμως θα πρέπει να δεις τον φόβο κατάματα για να καταλάβεις τι εννοώ.